Αφιερωμένο στους πρόσφυγες που επέζησαν της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922 και διέφυγαν στην Αυστραλία είναι το βιβλίο Flames on the Water – Tears in the Sea του ομογενή πανεπιστημιακού δρ. Κωνσταντίνου Αρώνη, που παρουσιάστηκε στη Μελβούρνη, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων Μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων. Σύμφωνα με δημοσίευμα του clickatlife.gr ο δρ Αρώνης είναι καρδιολόγος, καθηγητής ιατρικής και επιστήμων ερευνητής, με έδρα τη Βρισβάνη. Πολλά άρθρα του, επιστημονικού ενδιαφέροντος για την καρδιολογία έχουν δημοσιευθεί σε εφημερίδες και περιοδικά. Επί του παρόντος, είναι διευθυντής των Καρδιακών Υπηρεσιών στο νοσοκομείο Holy Spirit Northside και επισκέπτης στο νοσοκομείο Prince Charles, όπως μεταδίδει.
Στο βιβλίο του για την Μικρασιατική Καταστροφή περιλαμβάνει άγνωστες έως τώρα αναφορές του Asa Kent Jennings, πάστορα Μεθοδιστών από τη Χριστιανική Αδελφότητα Νέων, ο οποίος καταγόταν από το Οντάριο της Νέας Υόρκης και έζησε όλο το δράμα του Ελληνισμού.
Το βιβλίο του, το αφιερώνει ιδιαίτερα στους προπαππούδες του, τις οικογένειες Γκίρδη και Καρυστινού που διέφυγαν και εγκαταστάθηκαν στην Αυστραλία αλλά και σε όλους τους ήρωες της Μικρασιατικής Καταστροφής, ενώ καταχωρεί και την περιγραφή των γεγονότων όπως τα άκουσε από τη γιαγιά και τη μητέρα του.
Ο Νικόλας και η Μαρία Γκίρδη, ήταν υπερήφανοι για την ελληνική καταγωγή τους. Ωστόσο, ενώ οι περισσότερες ελληνικές οικογένειες έβρισκαν φυσιολογική τη θητεία στον τουρκικό στρατό, ο Νικόλαος Γκίρδης ήταν ανένδοτος. Έτσι, έστειλε τα τέσσερα παιδιά τους, τον Γιάννη, τον Σταύρο, τον Μάρκο και τον Γιώργο στην Αυστραλία (έφτασαν στη Βρισβάνη πριν σπό το 1915) και τα υπόλοιπα τρία κορίτσια, η Ελισάβετ, η Αρετή, η Ευγενία και ο 7χρονος Χρήστος, παρέμειναν στην Τουρκία.
Ο Γιάννης Καρυστινός – παντρεμένος για δεύτερη φορά με τη Νίνα, από τον Τσεσμέ, ήταν ένας από τους μεγαλύτερους εμπόρους και έχαιρε της εκτίμησης όλων. Στον κήπο του σπιτιού τους, για να τους θυμίζει τις ρίζες τους, και σε περίοπτη θέση, ήταν το άγαλμα του Ομήρου που έβλεπε προς τη Χίο, και στο πίσω μέρος το άγαλμα του Σωκράτη.
Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και οι δυο οικογένειεες βρέθηκαν στην Αυστραλία και συγκεκριμένα στη Βρισβάνη. Ήταν οι πρόγονοι του συγγραφέα του βιβλίου.
Στην πόλη αυτή είχε δημιουργηθεί και μια γειτονιά που είχε χαρακτηριστεί και ως «Μικρά Αλάτσατα». Η γειτονιά αυτή βρίσκεται στο West End και διατηρεί ακόμα το «μικρασιατικό της στοιχείο». Εκεί έφτασαν οι πρώτοι πρόσφυγες από τα Αλάτσατα.
Βέβαια, στη συγκεκριμένοι περιοχή δεν εγκαταστάθηκαν μόνο Αλατσατιανοί, αλλά και πρόσφυγες από άλλα μέρη της Μικρά Ασίας, όπως εξάλλου και σε άλλες πόλεις της Αυστραλίας.
Η πλειονότητα όμως ήταν από τα Αλάτσατα. Μάλιστα, οι πρώτοι έφτασαν στη Βρισβάνη πριν την καταστροφή του 1922 κατά τον «πρώτο διωγμό». Ήταν οι Λαθούρας, Γιρδής, αδελφοί Τσολάκα και ο Κωνσταντίνος Βαρθολόμης από την Κάτω Παναγιά οι οποίοι έφυγαν πριν φτάσουν σε στρατεύσιμη ηλικία και υπηρετήσουν τον Οθωμανικό στρατό. Κατέληξαν στην Αυστραλία, ύστερα από ταξίδι δύο μηνών αλλά είχαν μαζί τους χρυσές λίγες και μπόρεσαν να ξεκινήσουν επιχειρήσεις.
Μετά την καταστροφή του ’22 έφεραν και συγγενείς τους, πρόσφυγες πλέον, στην Αυστραλία. Μόνο που οι τελευταίοι τα είχαν χάσει όλα και έφτασαν με τα ρούχα που φορούσαν.
Ετσι, σιγά-σιγά, και μέσω γάμων με φωτογραφίες, αφού οι πρώτοι που έφτασαν στην Αυστραλία ήταν άνδρες, αυξήθηκαν οι πρόσφυγες της Βρισβάνης και δημιούργησαν «Μικρασιατικό Σύλλογο» και ελληνικό σχολείο για να διατηρήσουν τις παραδόσεις τους. Ήταν από τα Αλάτσατα, τη Σμύρνη, το Τσεσμέ, την Κάτω Παναγιά, το Βαντζίκι, τα Βουρλά, το Μελί, το Ρέις Ντερέ και άλλες περιοχές της Ιωνίας.
Στη Βρισβάνη λειτουργεί και Σύλλογος Μελέτης του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας (The Asia Minor Greek Historical Society) που συγκεντρώνει και καταγράφει ιστορικό υλικό, οργανώνει διαλέξεις και άλλες εκδηλώσεις και έρχεται σε επαφή με άλλα Μικρασιατικά σωματεία στην Ελλάδα και ανά τον κόσμο με στόχο «να διατηρηθούν ζωντανές οι μνήμες».
Η παρουσίαση του βιβλίου του δρ. Αρώνη έγινε από τον Ελληνο-Αυστραλιανό Πολιτιστικό Σύνδεσμο και την Ποντιακή Κοινότητα Μελβούρνης.
