Το κοίτασμα του Ποπιγκάι ανακαλύφθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 σε μια ακατοίκητη ζώνη της ανατολικής Σιβηρίας, σε απόσταση 400 χιλιομέτρων από το κοντινότερο χωριό, το Καντίγκα, και 2.000 χιλιομέτρων βορείως του Κρασνογιάρσκ, της επαρχιακής πρωτεύουσας. Λόγω του Ψυχρού Πολέμου το κοίτασμα χαρακτηρίστηκε αμέσως "στρατηγικό απόθεμα" της τότε ΕΣΣΔ. Η ανακάλυψη περιβλήθηκε με τη μεγαλύτερη μυστικότητα.
Το Ινστιτούτο Γεωλογίας και Μεταλλευμάτων Σομπόλεφ του Νοβοσιμπίρσκ της Σιβηρίας δημοσίευσε στις αρχές της εβδομάδας ορισμένες σπάνιες πληροφορίες για το ορυχείο το οποίο βρίσκεται σε έναν κρατήρα διαμέτρου περίπου εκατό χιλιομέτρων.
Ο κρατήρας δημιουργήθηκε από την πτώση ενός αστεροειδή πριν από 35 εκατομμύρια χρόνια. Το κρουστικό κύμα από την πρόσκρουση μετασχημάτισε αυτομάτως τον γραφίτη του υπεδάφους σε μικροσκοπικά διαμάντια, σε ακτίνα δέκα χιλιομέτρων γύρω από το σημείο της πτώσης του αστεροειδούς.
Σύμφωνα με τον Νικολάι Ποχιλένκο, τον διευθυντή του Ινστιτούτου Σομπόλεφ, αυτά τα "βιομηχανικά" διαμάντια, που έχουν διάμετρο 0,5-2 χιλιοστά, μοιάζουν με κόκκους σκόνης αλλά είναι γκρίζα, γαλάζια και κίτρινα. Τα διαμάντια του τύπου αυτού χρησιμοποιούνται ευρέως στη βιομηχανία, στις γεωτρήσεις και στην κατασκευή αεροσκαφών.
Όμως τα αποθέματα του Ποπιγκάι σε καράτια είναι 110 φορές περισσότερα από τα παγκόσμια αποθέματα διαμαντιών, σύμφωνα με τους ειδικούς του Ινστιτούτου. Επίπλέον, τα διαμάντια του Ποπιγκάι είναι δυο φορές πιο ανθεκτικά από τα συνηθισμένα βιομηχανικά διαμάντια, εξήγησε ο Ποχιλένκο.
Οι Σοβιετικοί ειδικοί γνώριζαν ότι τα διαμάντια του Ποπιγκάι είναι πιο ανθεκτικά από τα τεχνητά αλλά την εποχή εκείνη "προτιμούσαν να κατασκευάζουν εργοστάσια συνθετικών διαμαντιών και το ορυχείο αφέρθηκε στην κατάσταση που ήταν", είπε ο Ποχιλένκο.
Το κοίτασμα εγκαταλείφθηκε και ξεχάστηκε επί 30 χρόνια μέχρι που, το 2009, το Ινστιτούτο Σομπόλεφ αποφάσισε να ασχοληθεί και πάλι μαζί του. Μέχρι σήμερα το 0,3% του κρατήρα που έχει ερευνηθεί διαπιστώθηκε ότι μπορεί να δώσει 147 δισεκατομμύρια καράτια, ενώ τα παγκόσμια αποθέματα διαμαντιών εκτιμώνται στα 5 δισεκατομμύρια.
"Με το σημερινό ρυθμό χρήσης των βιομηχανικών διαμαντιών, τα αποθέματα του Ποπιγκάι καλύπτουν τις ανάγκες για τα επόμενα 3.000 χρόνια" και θα μπορούσαν να υποκινήσουν "μια βιομηχανική επανάσταση στον κόσμο", ιδίως στην κατασκευή αεροσκαφών και αυτοκινήτων, πρόσθεσε ο Ποχιλένκο.
"Ο κρατήρας του Ποπιγκάι μπορεί να συνταράξει την αγορά διαμαντιών. Είναι αδύνατο να πούμε τι θα γινόταν με την τιμή", είπε από την πλευρά του ο Γκενάντι Νικίτιν, ο υποδιευθυντής της Iakoutnipromalmaz, μιας εταιρείας της Γιακουτίας (ανατολική Σιβηρία) που ειδικεύεται στα διαμάντια.
Ωστόσο οι ειδικοί εκτιμούν ότι η εκμετάλλευση του Ποπιγκάι ενδέχεται να αποδειχθεί ασύμφορη επειδή το κοίτασμα βρίσκεται σε μια ζώνη μονίμως παγωμένου εδάφους (περμαφρόστ) και δεν υπάρχουν κοντά δρόμοι ή σιδηροδρομικό δίκτυο.
"Το κοίτασμα είναι πολύ απομονωμένο. Απέχει περίπου 200 χιλιόμετρα από τα αρκτικά παράλια και περισσότερα από 400 χιλιόμετρα από την κοντινότερη κοινότητα", εξήγησε ο Νικολάι Τούτσκοφ του Ινστιτούτου Σομπόλεφ. Σημείωσε όμως ότι η εκμετάλλευσή του θα μπορούσε να γίνει ταυτόχρονα με την εκμετάλλευση άλλων κοντινών κοιτασμάτων διαφόρων μετάλλων, κάτι που θα βοηθούσε να μειωθεί το κόστος.
